Skip to main content

آموزش گویندگی از جایی شروع میشه که شما این جمله رو زیاد میشنوید: صدات خوبه ها! چرا گویندگی رو شروع نمیکنی؟!

ولی آیا تمام چیزی که برای گوینده شدن نیازه، صدای خوبه؟

دغدغه ی خیلی از عزیزان مشتاق اینه که اگر صدای خاصی نداشته باشیم، آیا راه ما برای گوینده شدن تا ابد بن بست خواهد بود؟

آموزش گویندگی

اگر هنوز تفاوت گویندگی و دوبله رو نمیدونید بهتره روی لینک زیر کلیک کنید و نوشته های من رو در موردش بخونید:

تفاوت گویندگی و دوبله

آیا برای آموزش گویندگی داشتن صدای خوب لازم است؟

و اما جواب این سوالات:

ببینید عزیزان داشتن صدای خاص یا به اصطلاح تخصصی صدای فونیک یک موهبت الهیه که توانایی های زیادی رو به شما میبخشه و صادقانه باید گفت که در عرصه های هنری شما رو چند گام نسبت به دیگران پیش میندازه اما داشتن این صدا تمام و کمال ماجرا برای آموزش گویندگی نیست. باید توجه داشت که بخش زیادی از زیبایی صدایی که در اساتید گویندگی و دوبلاژ میشنوید در اثر تمرین و صداسازی به دست اومده و اکتسابی بوده نه انتسابی؛ پس به جای حسرتِ نداشتن صدای خاص، تکنیک های بهبود صدای خودتون رو فرا بگیرید و اونوقت نه معجزه بلکه شگفتانه ای نزدیک به معجزه رو در صدای خودتون شاهد خواهید بود.

حنجره مثل یک عضله ست! نقش اول آموزش گویندگی

احساس میکنم هنوز هم قانع نشدید، پس بیشتر در موردش گفتگو میکنیم. ببینید عزیزان حنجره به علت مخفی شدنش در درون بدن شما و دور بودن از چشمان نازنینتون، برای شما ناشناخته ست. اگر با شما از تقویت عضلات بازویی شما صحبت کنم به راحتی اون رو درک میکنید و حتی دورنمایی در ذهنتون شکل میگیره که اگر ورزش رو شروع کنید در آینده این عضلات به چه شکلی درمیان. شاید باورش براتون سخت باشه اما حنجره هم ساختاری عضله گونه داره و با تمرینات خاصی میتونین اون رو تقویت کنید و توانایی تولید صداهایی رو بدست بیارید که تا دیروز تصورش هم براتون غیر ممکن بوده. اما برای گوینده شدن، یک شرط بزرگ پیش پای شماست …

صدای خودتان را دوست داشته باشید ، اولین گام از آموزش گویندگی

این اولین و مهمترین کاریه که در ورود به عرصه ی آموزش گویندگی باید انجام بدید. با این سوال صحبتم رو جلو میبرم که دقت کردید بخش کثیری از افراد با پا به سن گذاشتن صدای خوب دوره ی جوانیشون رو از دست میدند و یک صدای زمخت خش دار جایگزین اون صدا میشه و این در حالیه که در صداپیشگان ما بحث دگرگونه و هرچی سنشون بالاتر میره صدای اون ها زیبایی بیشتری پیدا میکنه! نه جدا دقت کردین؟

علتش عشق، علاقه و توجه به صداست. صدای خودتون رو همونطور که هست بپذیرید و دوست داشته باشید. میدووونم! میدونم که وقتی به صدای ضبط شده ی خودتون گوش میدید حس وحشتناکی پیدا میکنید اما باور کنین علتش بد بودن صدای شما نیست!

در رابطه با دوست داشتن صدا در پیج اینستاگرام من هم میتونید مطالبی رو ببینید و بشنوید: احسان اسلامی

چرا وقتی صدای ضبط شده ی خود را میشنویم، تعجب میکنیم؟

ترس، ناشی از عدم آگاهیه. ما از تاریکی میترسیم چون نمیدونیم ورای این صحنه ی سیاه چه چیزی نهفته ست. علت احساس ناخوشایند ما به صدای ضبط شده مون عدم شناخت و ناآگاهیه. ما مدت هاست که این صدا رو پس از گذر از دالان پر پیچ و خم جمجمه و درون سرمون شنیدیم و حالا که اون رو درست همونطور که هست میشنویم، تعجب میکنیم!

خبر خوب اینه که شما تنها نیستید و حتی گویندگانی که زیباترین صداها رو دارند هم در ابتدای کارشون درست هم حس شما بودند. به خودتون زمان بدید اما ازین عرصه دور نشید. هرچه بیشتر صدای خودتون رو بشنوید حستون بهش بهتر میشه. فراموش نکنید که برای تغییر و بهبود این صدا و آموزش گویندگی اول باید کامل بشناسینش؛ پس باهاش آشتی کنید. تا میتونید به صدای ضبط شده ی خودتون گوش بدید، تا حد امکان از چت نوشتاری دوری کنید و به جاش ویس بدید و به ویس هاتون گوش بدید. تماس های تلفنیتون رو ضبط کنید و اون ها رو بشنوید. به مرور زمان شناخت شما از صدای خودتون به حدی میرسه که میدونید وقتی با فلان سطح انرژی و زیر و بمی صحبت میکنید خروجی صداتون به چه صورت خواهد بود و در هر شرایطی دیگران صدای شما رو چطور میشنوند.

به مثل یک عاشق، به صداتون عشق بورزید. جا داره یادی کنیم از افسانه ی لیلی و مجنون که لیلی اونقدرها زیبا نبود اما در چشم مجنون لیلی شد و مجنون، دنیا رو مجنون لیلی کرد. دست از حسرت بردارید و به یاد داشته باشید که این صدا به همین صورت باقی نخواهد موند. گویندگان بسیاری رو میشناسم که بعد از چند سال تمرین و تمرکز به صدایی کاملا متفاوت با گذشته ی خودشون دست پیدا کردند، پس به اونچه که گفتم اعتماد کنید.

حالا که از متفاوت بودن صدای ضبط شده و صدایی که میشنویم گفتم بگذارین گریزی هم به استودیو و شرایط اونجا بزنیم.

هدفون در گویندگی ، نقش ابزار در آموزش گویندگی

اگر گذر شما به استودیو افتاده باشه که میدونید تاثیر هدفون در گویندگی چیه اما اگر تا به حال به استودیو نرفتید باید بگم که تاثیر هدفون درست به همون داستانی برمیگرده که در موردش صحبت میکردیم.

فرد گوینده در هنگام نشستن پشت میکروفون گویندگی هدفونی رو روی سرش قرار میده که صدای خودش رو دقیقا در لحظه ی پخش به خودش برمیگردونه! شاید بگید که این امکان نداره بالاخره باید صدا تولید بشه تا از طریق میکروفون به گوش های فرد برسه اما خب پاسخ اینه که اونقدر این اتفاق سریع رخ میده که تقریبا برای فرد گوینده، همزمان به حساب میاد.

اما و اما یک فوت و نکته کوزه گری …

بعد از چند سال تمرین در حوزه ی گویندگی شما کم کم به این مرتبه میرسید که نیاز چندانی به هدفون ندارید … چرا؟ چون تقریبا مغز شما شرطی میشه که اگر به چه صورت هایی صحبت کنید احتمالا خروجی صدای شما فلان حالت رو خواهد داشت؛ ساده تر بگم: شما صدای صحبت کردن عادیتون رو همونطوری میشنوید که مخاطب و مستمع میشنوه! تعجب برانگیزه، میدونم … اما مغز ساختار پیچیده ای داره و میشه با تمرین و تکرار شرطی بشه. پس کم کم بود و نبود این هدفون در گویندگی برای شما تغییر آنچنانی ایجاد نمیکنه و شما به عنوان یک گوینده در هر حالتی میتونید رسالت گویندگی خودتون رو به انجام برسونید.

توصیه ی من در کلاس ها به گوینده های هنرجو اینه که خودشون رو به هر شرایطی عادت بدند. حق میدم که در سالهای ابتدایی به این هدفون وابسته باشید و بدون اون گویندگی براتون سخت باشه اما در هر بار استفاده از هدفون باید از لحاظ روحی و مغزی خودتون رو آماده کنید که کم کم از این وسیله دور بشید و خودکفا رشد کنید.

و اما برگردیم سر صحبتای خودمون

اگر صدا تغییر میکنه، پس نقش زنگ صدا چیه؟ اینکه میگن صدا ارثیه و تغییر بخصوصی نخواهد کرد، یعنی چی؟

زنگ صدا چیست؟

ببینید عزیزان من، میخوام تعاریف گفته شده برای زنگ صدا رو کنار بگذارم و به زبان خیلی ساده براتون توضیح بدم. زنگ صدا مشخصه ی اصلی صدای شماست که به مثل امضا، مختص خود شماست و در شخص دیگری وجود نداره. اینطور میشه که اگر صداتون بین صدای هزار نفر هم قرار بگیره باز با همون مشخصه قابل شناساییه. اما اگر زنگ صدا ثابته و تغییر نمیکنه پس تکلیف صداسازی و بهتر کردن صدا چی میشه؟ جواب این سوال رو در آموزش گویندگی به این صورت میدم که تصور بکنین زنگ صدای شما، در ابعاد یک توپ پینگ پونگه و چیزی که صدای شما میتونه در بر بگیره به ابعاد یک توپ فوتباله!

شما نمیتونید اون توپ پینگ پونگ قرار گرفته داخل توپ فوتبال رو تغییر بدین، اما پر کردن بقیه ی فضای داخل این توپ فوتبال دست شماست! میتونین تغییرش بدین، میتونین خالی بگذارینش یا از طلا پرش کنین؛ این تصمیم شماست. پس به جای ناامیدی و چسبیدن به همون بخش زنگ صدا و تغییر ناپذیریش، برید سراغ بهتر کردن کلی از قسمت های دیگه ی صداتون!

خب حالا که قرار آموزش گویندگی رو پا به پای من بیاید، ابتدا بریم سراغ مراقبت های صدا و ببینیم از چه چیز پرهیز کنیم.

چه چیز برای صدا و حنجره مضر است؟

خوشحالم! چرا؟ چون وقتی تا اینجای متن رو خوندید، یعنی به مقوله ی صدا، گویندگی و توجه به صدای نازنینتون علاقه‌مندید؛ پس حالا که قرار مسیر تقویت حنجره رو پیش بگیریم، بگذارید اول در مورد خوردنی هایی صحبت کنیم که برای صدا مفید یا مضر هستند.

ابتدا باید بگم که ژنتیک انسان ها متفاوته و نمیشه نسخه ی واحدی رو برای تمام انسان ها پیچید. ماده ی غذایی که برای حنجره ی فردی مضر محسوب میشه و انعطاف صدای اون فرد رو کم میکنه ممکنه در فرد دیگری بی اثر باشه یا اثر متفاوتی رو بگذاره.

صدا آگاهی

نکته ی اول اینکه باید نسبت به صداتون به آگاهی همیشگی برسید. پیوسته زیر نظر داشته باشید که بعد از انجام اعمال گوناگون یا میل کردن خوردنی های مختلف، سر این صدا چه بلاهایی میاد. این بلاها رو آنالیز کنید و به خاطر بسپارید. برای مثال میبینید که بعد از خوردن غذای چرب، از شفافیت صداتون کاسته میشه و کمی صداتون کدر میشه و مجبورید گلوی خودتون رو هر از چند دقیقه صاف کنید(که برای صدا به شدت مضره این کار)! خب پس شما میفهمید که اگر این میزان چربی از این نوع روغن وارد بدنتون بشه، صدای شما دچار تغییری این چنینی میشه. پس یا اون روغن و غذا رو مصرف نمیکنید یا در صورت مصرف، انتظار تغییرهای این چنینی رو در صداتون دارید و توقع چندانی نخواهید داشت! خب برای همینه که میگم باید آگاهانه به خاطر بسپارید.

صدا آگاهی – گوش خوب در گویندگی

هر اون چیزی که برای آگاه بودن از صدا در گویندگی تعریف میشه، برعهده ی گوش شماست. هنرجوهایی که علاقمند به گوینده شدن هستند، در ابتدای راه تمام تمرکزشون بر روی دهان هست، یعنی زبان و فک و حنجره و … غافل ازینکه فرمان اتومبیل گویندگی، گوش شماست که اگر نباشه رانندگی میسر نیست. تمارینی برای تقویت گوش وجود داره که میتونید با بهره گرفتن ازونها و البته صبر در تمارین، گوش خودتون رو تقویت کنید و به گوینده ی بهتری مبدل بشید. فقط این رو بدونید که وقتی برچسب صداپیشه بر روی شما گذاشته میشه، چه دوبلور باشید و چه گوینده، باید گوش پیشه باشید. یعنی کار شما در زندگی شنیدن، شنیدن و متفاوت با دیگران شنیدن باشه.

قبول دارم که کمی ناملموسه… اینکه گوش انسان هم تقویت بشه و چیزهایی رو بشنوه که تا به حال نمیشنیده اما این رو از ما صداپیشگان به یادگار داشته باشید که همه ی ما قبل از ورود به دنیای گویندگی و دوبلاژ، دنیا رو طور دیگری میشنیدیم و بعد از انتخاب شغل گویندگی و دوبله به خاطر یادگیری ظرافت ها، اونقدر بر روی گوش های خودمون تمرکز کردیم که حالا جهان رو طوری میشنویم که افراد عادی نمیشنوند.

تقویت حنجره

نکته ی دوم تقویت حنجره ست؛ شکمی که سیکس پک داره، آسیب کمتری از ضربه ی یک مشت میبینه! (ببنینید برای آموزش گویندگی چه مثال ها که نمیزنم!). این رو بدونید که وفتی خوب روی حنجره کار میکنید و از نازدانه بودن درش میارید، دیگه مثل سابق نخواهد بود. شاید مدت ها بگذره تا گرفتگی صدا رو به مثل سابق بچشید. اگر ابتدای کار هستید، توقعی ندارم که با تمام اونچه که در زمینه ی صداسازی میگم، اُخت شین اما از من همین رو قبول کنین که احساس قدرت لذت بخشی در حنجره ی خودتون احساس خواهید کرد که شما رو در مقابل آسیب های پیشین، خیلی مقاوم تر میکنه.

  • راهکارهای تقویت صدا و حنجره

تصور کنید که به باشگاه بدن سازی رفتید. روز اول رو با وزنه ی پنج کیلویی شروع میکنید و شب دچار درد ناشی از گرفتگی عضلانی میشید. این درد ناشی از رشد عضلانیه و بدن خودش رو آماده میکنه تا دفعه ی بعد با وزنه ی پنج کیلویی غافلگیر نشه. خب هدفتون رشده پس دفعه ی بعد شما وزنه ی پنج و نیم کیلویی رو امتحان میکنین و بدن دوباره غافلگیر میشه و … .

حالا بریم سراغ حنجره. ساز و کار حنجره درست به مثل همین عضله ی بازویی شماست. یعنی وقتی با فشاری که تا به حال تجربه نکرده غافلگیرش میکنید یهو به خودش میاد که باید قوی تر شه پس شروع میکنه به تقویت خودش و این تقویت با گرفتگی همراهه. یه نکته رو لازم میدونم که بگم، اینکه اگر تمرینات رو درست و اصولی انجام بدید، به هیچوجه نیازی نیست که از گرفتگی صدا بترسید. بگذارید حنجره بگیره و خودش رو قوی کنه.

توضیح تمرینات تقویتی در قالب نوشتار کمی سخته اما یک تمرین ساده فریاد زدنه. تا جایی که صداتون به خش نیفتاده شما باید با تمام قدرت فریاد بزنید و از گرفتگی صدا نترسید. بهترین زمان انجام این کار دو ساعت مونده به غروب آفتابه. شروع به فریاد در فضای باز و یا در پتو کنید (اگر از شکایت همسایه ها میترسید) و پشت سر هم فریاد بکشید. در این حین حنجره رو خشک نگه ندارید و طبیعتا آب کافی هم مصرف کنید.

این تمرین رو تا جایی ادامه بدید که وقتی حتی کمی صداتون رو بالا میبرید صداتون خش دار میشه؛ اونوقت تمرین رو متوقف و سعی کنید از غروب به بعد کمتر صحبت کنید یا حداقل با صدای پایین تر، بعد شب رو زود بخوابید و صبح روز بعد صدای خودتون رو دوباره خواهید داشت. خود حنجره کارهای لازم رو در طول شب و خواب شما انجام میده پس نمیخواد نگرانش باشید.

روز بعد و درست در همین ساعت دوباره همین تمرینات رو انجام بدید. رفته رفته به حدی میرسید که خیلی سخت حالت خش دار شدن صدا رو لمس میکنید و این یعنی حنجره تقویت شده و به این راحتیا با فشار شما غافلگیر نمیشه.

فقط چیزی که حائز اهمیته، وضعیت حنجره در حین تمریناته! اینکه در طول اون روز یا نزدیک به تمرین چیزی نخورده باشید که حنجره رو در حالت آسیب پذیری قرار داده باشه …

یک نکته ی مهم! گرم کردن صدا

عزیزان دل من، پیش از هر گونه فشار آوردن به حنجره، باید صدا رو گرم کنید. دقت کنید که صبح ها که از خواب ناز بلند میشید تا دو ساعت آواز نخونید، بلند صحبت نکنید و کاری جز صحبت کردن آروم با حنجره انجام ندید. در طول شب حنجره حالت آرام به خودش گرفته و تارهای صوتی برای بازیابی توانایی خودشون، در ریلکس ترین شکل ممکن قرار گرفتند و اگر بلافاصله پس از بیداری روی اونها فشار بیاد، با آسیب و گرفتگی همراه خواهند شد.

مکانیزم آسیب دیدن حنجره با گرم نکردن، مثل سایر عضلاته! شما هیچوقت بدون گرم کردن عضلات بازویی، سینه و سرشانه به زیر وزنه ی پرس نخواهید رفت. پس لطف کنین پس از بیداری ابتدا دو لیوان بزرگ، آب ولرم مصرف کنید (ترجیحا چای مصرف نکنید، به خاطر دارا بود کافئین) و آرام صحبت کنید تا حنجره به خودش بیاد و متوجه بشه که صاحبش بیدار شده و حالا باید خودش رو جمع و جور کنه.

خب بعد از دو ساعت دیگه با خیال راحت میتونم آواز بخونم؟

همینجوری؟ نه! ابتدا باید گرم کنید. از آواهای آرام شروع کنید. صداهای بم و کم کم زیرترش کنید. از حجم پایین صدا(صدای یواش) استفاده کنید و کم کم صداتون رو بلند تر کنید. همیشه به خاطر داشته باشید که گرم کردن صدا کاری نیست که اگر انجامش بدید، بهتره! گوینده ی عزیز، شما باید صداتون رو گرم کنید، این یک باید است!

افسانه های خوراکی های مفید برای صدا – افسانه های پرتکرار در آموزش گویندگی

تقریبا به ازای هر ایرانی یک افسانه در مورد فلان خوراکی مفید برای بهبود صدا داریم. از فلان علف آفریقایی که در نوک قله های روستای گوزن آباده تا دُم نهنگ پرنده!

خیلی به این تجویزهای عجیب و غریب گوش ندید. نیازی به ایییین همه سخت گیری نیست، شما چند خوراکی رو که مفید بودنشون ثابت شده ست بشناسید و با اونها پیش برید. سختگیری زیاد، ذهن شما رو بی خود درگیر میکنه.

و اما آنچه برای صدا مفید است

عسل

طبیعتا خوردنش به صورت ناشتا از هرچیزی بهتره. معده خالی و آماده ی دریافت مواد غذاییه و هرچه واردش کنید تا انتها مصرف میکنه. من خودم از عسل نتایج خوبی گرفتم و یه نکته ی مهم اینکه به هیچ وجه در آب داغ عسل رو حل نکنید، چرا که خواصش از بین میره!یا قاشق عسل رو در دهان بگذارید بدون آب و یا با آب ولرم(و طبیعتا میزان آب بیشتری) اون رو میل کنین.

خرما

و باز هم به صورت ناشتا. به خاطر شیره و شیرینی که داره ممکنه تا دقایقی بعد از خوردنش باعث جمع شدن آب دهان و کمی اذیت در گفتار بشه اما اگر کمی اجازه بدین تا اثرش از دهان بره اونوقت همه چیز درست میشه.

به دانه

اونقدر به‌دانه مورد تاکید بوده که نمیشه ازش گذشت. مکیدنش توصیه میشه و یا اینکه در آب داغ بریزید تا لعاب پس بده و بعد اون لعاب رو نوش جان کنید.

شیر گرم

مفیده عزیزان من، مفیده(یا به قول اهالی ادب در نوشتار، مفیدِ)

و اما آب

خب خب و اما آب این ماده ی دوست داشتنی. عزیزان من، هیچوقت فکر نکنید که به وقت مصرف آب، این ماده از روی حنجره تون رد میشه و گرد و غبارها رو میشوره میبره!

کمی دقت کنید، شما آب رو مینوشید، آب به داخل معده میره، با گرمای اونجا، تبخیر میشه، بخار آب به هنگام خروج هوا و صحبت، از روی حنجره و تارهای صوتی رد میشه و باعث میشه شما به راحتی صحبت کنید. در واقع رطوبت برای حنجره، حکم روغن برای موتور رو داره.

حتما میپرسید که پس چرا اهالی صدا علاقه به مصرف آب گرم و داغ دارند؟

و اما جواب اینه که خب طبیعتا ما به بخار آب و رطوبتش نیاز داریم، به جای مصرف آب سرد که معده و بدن تلاش دو چندانی برای گرم و تبخیر کردنش انجام بده، آب گرم مصرف میکنیم تا این پروسه رو آسون تر کنیم.

و چرا آب سرد ضرر داره؟

جواب اینه که اختلاف دماش با معده به بدن ضرر میزنه و اینکه محیط گلو و حنجره رو سرد میکنه و چون حنجره ساختاری عضله طور داره این سردی بهش آسیب میزنه.

این وظیفه ی یک صداپیشه و گوینده نه بلکه یک انسانه تا برای درست کار کردن بدن و صداش، روزانه حداقل هشت لیوان بزرگ آب مصرف کنه و باید توجه کنید که احساس تشنگی وقتی رخ میده که دیگه دیر شده! شما باید پیش از احساس تشنگی آب مصرف کنید و هیچوقت به بدنتون تشنگی ندید. اگر در ماه رمضان یا هر وقت دیگری مجبور شدید ساعات طولانی رو بدون آب سپری کنید سعی کنید تا حد امکان کم صحبت کنید و با بینی نفس بکشید تا رطوبت کمتری رو از دست بدید.

چه چیز برای صدا ضرر دارد؟

کافئین برای صدا ضرر دارد

خاصیت کافئین اینه که آب نازنین وجود شما رو به سمت مثانه هدایت میکنه و ازونجا هم به بیرون بدن میریزه. خوردن چای علاوه بر چسبندگی دهانی که میاره به خاطر کافئینش بدنتون رو خشک میکنه. قهوه کافئین بالاتری داره و در کنار از بین بردن آب، مخاط تارهای صوتی شما رو هم تحت تاثیر قرار میده و شما رو با یک حنجره ی خشک و زبر مواجه میکنه. اگر صداپیشه و گوینده هستید، تا حد امکان از خوردن قهوه پرهیز کنید چرا که ضرر زیادی رو به این اندام دوست داشتنی شما وارد میکنه.

لبنیات برای صدا خوب نیست

شما رو مجبور به صاف کردن پی در پی حنجره میکنه. لازمه بدونید خود این صاف کردن به خاطر ماهیت ضربه و خشونتی که داره به حنجره آسیب میرسونه. تا چندین ساعت پیش از استفاده ی حرفه ای از حنجره تون، لبنیات مصرف نکنید.

مشروبات الکلی برای صدا ضرر دارد

در اثر استفاده از مشروبات الکلی، تارهای صوتی تحریک شده و در حالت آسیب پذیری قرار میگیرند؛ فارغ از اینکه این مشروبات روی ترکیب مخاط حنجره هم اثر میگذارند. حالا باید توجه کرد که فرد بعد از مصرف این مشروبات و تحریک حنجره، با تولید صداهایی که شاید کمی بلند محسوب بشند، آسیب های جدی به حنجره ی خودش وارد کنه.

دود برای صدا ضرر دارد

امان از این بلای خانمان سوز. اصولا دود میاد تا هرچیز مفید داخل حنجره رو بسوزونه ببره. صدای زبر و خشن افرادی که زیاد اهل دود هستند ناشی از آسیب های وارده به حنجرشونه. آسیب هایی که در آینده ممکنه سرطان رو با خودش همراه بیاره. دود سیگار و … به مخاط موجود روی تارهای صوتی آسیب میرسونه، تنفس شما رو دچار مشکل میکنه و اندام های صوتیتون رو مصدوم! شما رو به خاطر عزیزانتون قسم برای مثلا به ظاهر زیبا شدن صدا سمت دود نرید، راهکارهای شیرین و بی خطری هست که میتونید با اون ها صدای خودتون رو دلنشین کنید.

 

آیا سیگار واقعا برای صدا ضرر دارد؟ دغدغه ی حضار در کلاس های آموزش گویندگی

هر چقدر با خودم فکر کردم دیدم با توضیحات پارگراف قبل در مورد دود و تاثیراتش رو حنجره قانع نمیشید. سوالی که خیلی از عزیزان مشتاق آموزش گویندگی در این باره از من میپرسند اینه که خب اگر سیگار برای حنجره مضر هست چرا برخی گوینده ها و خواننده‌ها پشت سر هم سیگار میکشند و از خراب شدن صداشون هراسی ندارند؟ اصلا چرا خواننده ای مثل Adele، صداش رو مدیون سیگار کشیدن های افراطیش میدونه؟!

در پاسخ باید بگم که اگر کارآفرین هایی که میشناسید، آدم های موفق و ثروتمندی شدن به این علت نیست که کارآفرینی همیشه پر سوده و جواب میده. شما اون ها رو میشناسید چون فقط اون ها موفق شدند!

با یه حساب سرانگشتی و شمردن تعداد افراد خوش صدایی که در آکادمی های دوبلاژ و موسسات آموزش گویندگی هستند و تعمیم دادنش به کل کشور، میشه فهمید چیزی بالغ بر پنجاه هزار (شایدم بیشتر) خوش صدای مستعد گوینده شدن در این کشور زندگی میکنند(که خیلی هاشون آموزش گویندگی نمیبینند). شما از این تعداد بسیار زیاد تنها تعداد انگشت شماری رو میشناسید که استعدادشون رو کشف کردن، پیگیری و هزینه کردن و مسیر آموزش گویندگی و صداپیشگی رو طی کردند و در جایگاهی با پیشرفت به شهرت رسیدند.

حالا چون این افراد در مقابل دیدگان نازنین شما هستند، هر عمل و فعالیتشون رو الگو قرار میدید و حس میکنید باعث پیشرفت شما هم میشه!!

سوال من اینجاست که آیا خبر دارید چه تعداد از افراد به خاطر مصرف دود، صدای خوبشون رو از دست دادند؟ چه تعداد از افراد با دود، توانایی هاشون برای گویندگی کاسته شده؟ چه تعداد به خاطر سرطان حنجره ناشی از مصرف دود جان خودشون رو از دست دادند؟

شما تنها استثناهای مقابلتون رو میبینید، پس متاسفانه هر چه میکنند رو درست تصور میکنید بدون اینکه در نظر بگیرید که فرد مقابل چه ژن و خصوصیاتی داشته؟! دوست نداشتم این رو بگم اما خب ژنتیک برخی افراد گاهی واکنش متفاوتی به دود میده و برخی صداها تحت تاثیر این دود، جنس متفاوتی پیدا خواهند کرد؛ فقط در نظر داشته باشید که این یک ریسک بزرگ به حساب میاد! ریسک روی سلامت حنجره و سلامت جان!

سرطان حنجره در ابتدا مساویه با برداشتن حنجره شما و نابودی مطلق صداتون( و خداحافظی با گویندگی) و گاهی هم در موارد بدخیم و وخیم مساویه با مرگ.

در کلاس های آموزشی گویندگی از من سوال میشه که خب تکلیف اون خش جذابی که روی صدا میفته چی میشه پس؟ چطور باید به اون دست پیدا کرد؟

پاسخ من به این گوینده‌های تازه کار اینه که دلبندان من، آیا این خش همیشه جذابه یا فقط برای چند دقیقه اول؟ چند دقیقه کتاب صوتی رو میتونید با این صدای خشدار گوش بدید؟ آیا تا به حال پخش شدن صداهای این چنینی رو از باندهای قوی شنیدید؟ ای کاش بشنوید و ببینید که به مثل ضرباتیه که انگار چکش به میخ وارد میکنه! و همین ضربات داره به گوش و سر شما وارد میشه …

این خش صدا رو میشه به صورت تصنعی ایجاد کرد و یادگیریش خیلی سخت نیست و وقتی توی گویندگی در فاصله نزدیک از میکروفون قرار بگیرید میشه این حالت رو با حجم صدای خوبی ضبط کنید اما واقعا سوال دارم که بهتر نیست معیارمون رو از جذابیت به جای خش، روی تکنیک، احساس و انعطاف صدا قرار بدیم؟

مواردی که گفتم تنها مربوط به گویندگی نمیشه، خواننده ها مشمول همین جریانات هستند.

عزیزید برای من، لطفا و لطفا از دود فاصله بگیرید. آخه ارادت دارم بهتون …

اگر باز هم قانع نشدید میتونید روی لینک زیر کلیک کنید و لایو و گفتگوی من با چند عزیز در مورد تاثیرات دود روی حنجره رو ببینید:

لایو اثرات سیگار بر روی صدا

و اما فواید خواب برای صدا

حالا که کمی با مضرف ها و پرهیزهای غذایی آشنا شدیم، جا داره یادی کنیم از اعجاز بهبود صدا، یعنی خواب!

عزیزان دل، وقتی میگیم خواب به بهترین حالتش اشاره داریم، یعنی حداقل 6 ساعت خواب پشت سر هم در زمان طلایی! یعنی خوابی که بین ساعت 20 تا 23 شروع بشه و حداقل 6 ساعت ادامه داشته باشه. به خاطر بسپارید که تمام سخت گیری های شما در آموزش گویندگی بر روی صداتون قرار هست در خواب شب جبران بشه و صدا خودش رو بازیابی و بازسازی کنه پس لطفا خواب شب رو جدی بگیرید.

دقت کردید که از ساعت 12 شب به بعد صدای شما درست مثل وقتیه که صبح ها از خواب بلند میشید؟ این یعنی صدا حالت طبیعی نداره و باید بهش رسیدگی کنید. وقتی شب با این حالت مواجه میشید یعنی صدا به شدت به خواب نیاز داره و وقتی صبح صدای شما اینطوریه یعنی به شدت به آب و گرم کردن نیاز دارید. نشونه ها رو جدی بگیرید و حواستون به این موهبت الهی باشه.

چه امکانات و تخصص هایی برای یک گوینده لازم است؟ تجهیزات برای شروع آموزش گویندگی

  • آشنایی و تسلط به نرم افزاری های ضبط، ادیت و ویرایش صدا

من فعلا به سراغ نرم افزارهای اندرویدی نمیرم اما برای ویندوز و کامپیوتر دو نرم افزار بنام وجود داره که استودیوهای صدابرداری ازونها بهره میگیرند.

نرم افزارهای ادوب اودیشن، و کیوبس (Adobe audition, Cubase)

سازمان صدا و سیما هم از نرم افزار ادوب اودیشن استفاده میکنه اما اگر بخوام صادقانه قیاس کنم نرم افزار کیوبیس خیلی سطح بالاتری نسبت به ادوب اودیشن داره. برای ضبط صدا به صورت روتین، برای نویزگیری، برای مستر کردن ابتدایی (نه به صورت تخصصی) و ترکیب موسیقی میشه به خوبی از نرم افزار Adobe audition استفاده کرد اما نرم افزار کیوبیس امکانات بسیار زیادی داره که با تسلط به اونها میتونید کارهای خارق العاده ای با صداهای ضبط شده انجام بدید.

برای یک گوینده من همیشه توصیه میکنم که نرم افزار کیوبیس رو مسلط بشه، چرا که در امر گویندگی هرچه دستتون در تدوین و ویرایش صدا بازتر باشه، جلوتر خواهید بود. این رو خیلی آهسته در کنار گوش شما میگم که باتوجه به گستردگی حضور گوینده های مختلف در این عرصه، سعی بکنید خودتون رو با تسلط به نرم افزارهای مختلف گویندگی، پیش بندازید.

  • آشنایی حداقلی با نرم افزارهای تدوین تصویر

اگر چه که کار شما مرتبط با صداست اما برای بارگذاری هرچه بهتر کارهای صوتی خودتون در شبکه های اجتماعی، بهتره که به نرم افزارهای تصویر هم مسلط باشید تا بهترین حالت نمایش رو برای کارهای خودتون گزینش کنید.

  • بازاریابی شبکه های اجتماعی برای گویندگی

گوینده باید بتونه با برند سازی، مهارت های خودش رو به درستی در عرصه ی نمایش بگذاره. رسوخ شبکه های اجتماعی در زندگی روزمره ی همه ی افراد هم خوبی هایی رو داره و هم بدی هایی رو. خوبی ازین جهات که حالا نه به سختی گذشته بلکه به راحتی میشه هنر رو به چشم مخاطب رسوند اما خب بدی هایی رو هم در خودش داره. با کمی دور زدن قوانین قالب بر شبکه های اجتماعی و هزینه، میشه کارها به چشم مخاطب رسوند هر چند اگر این هنرها اونطور که باید ارزنده نباشه(البته که روی صحبتم با شما نیست، شما هنرتون بسیار ارزشمنده).

  • خرید میکروفون گویندگی

در بین انتخاب های موجود برای میکروفون گویندگی، شما بین دو حالت قرار میگیرید. میکروفون هایی که USB هستند و کارت صدا درون اونها قرار گرفته و میکروفون های دیگه که به کارت صدا هم نیاز دارند.

ببینید عزیزان شما در هر حالت به یک میکروفون یو اس بی نیاز دارید، چرا که در مسافرت های خودتون باید بتونید میکروفون رو به راحتی حمل کنید و در هر جایی با رفتن به زیر پتو برخی کارها رو که مجبورید با اون ها ضبط کنید. فارغ از این مسئله میکروفون های یو اس بی امروزه کیفیت قابل قبولی دارند و شما با خرید اونها میتونید بخش زیادی از گویندگی های خودتون رو به خوبی انجام بدید.

و اما در مورد میکروفون هایی که نیاز به کارت صدا دارند باید این نکته رو بگم که برخلاف تصور عموم که خود میکروفون رو راس کار میدونند و کیفیت رو تماما وابسته به اون، اتفاقا بخش اصلی وظیفه ی کیفیت بر عهده ی کارت صداست و بخش کوچکتر به عهده ی میکروفون قرار میگیره. شاید براتون سوال باشه که کارت صدا چه وظیفه ای رو بر عهده داره، پس بگذارید براتون توضیح بدم.

کارت صدا

کارت صدا وظیفه ی تبدیل صدا به اطلاعات رو برعهده داره. یعنی به هنگام ورود صدای شما به میکروفون، کارت صدا این انرژی رو به صورت اطلاعات در میاره و در خدمت سیستم قرار میده. حالا تفاوت یک کارت صدای خوب و بد چیه؟ با یک مثال توضیح میدم براتون. اگر یک کارت صدای خوب هزار واحد اطلاعاتی داره و به هر بخش صدای شما یک عدد بین صفر تا هزار رو نسبت میده و در اختیار سیستم قرار میده، کارت صدای بد، صد واحد اطلاعاتی داره و طبیعتا سیستم کیفیت متفاوتی رو با کارت صدای خوب و بد در اختیار شما قرار میده.

و اما میکروفون های یو اس بی خوب (USB)

در بین میکروفون های یو اس بی موجود در بازار من چند مدل رو که شناخته شده هستند و خودم هم ازون ها استفاده کردم و کیفیتشون رو تایید میکنم بهتون معرفی میکنم:

میکروفون Rode NT USB

این میکروفون که در قدیم مبلغی حدودا ششصد هزار تومانی داشت(البته با دلار سه هزار تومانی)، حالا با مبلغی حدودا شش میلیون تومانی در بازار موجوده و یک مدل شناخته شده ست که در بین گوینده ها طرفدارهای خودش رو داره. یک مزیت یا شاید بدی این میکروفون اینه که صدای گوینده رو گرم تر از حالت معمولی میگیره. اینکه گرم تر یعنی چی رو واقعا در قالب نوشتار نمیتونم بهتون توضیح بدم اما همین مقوله باعث شده که خیلی ها طرفدار این میکروفون باشند اما برای من و امثال من که دوست داریم صدامون طبیعی و همونجور که هست ضبط بشه شاید این مقوله خیلی جذاب نباشه.

برای گویندگی میکروفون خوبیه ولی به ضربه حساسیت بالایی داره و باید مراقبش باشید. نویز بالایی داره متاسفانه و مکان ضبطش باید خیلی آکوستیک باشه. ظاهرش زیباست و ابعاد کوچکی داره. همراه پایه و پاپ فیلترش خریداریش میکنید اما حالت های ضبط متنوعی نداره.

در سایت های خرید اینترنتی هم میتونید این میکروفون رو پیدا کنید.

میکروفون گویندگی

میکروفون MAudio Uber Mic 

من خودم Maudio uber mic دارم و از کیفیتش راضیم. از لحاظ قیمتی هم رده ی میکروفون رود هست اما نویز کمتری میگیره و حالت های ضبط متنوعی مثل ضبط از دو طرف، ضبط پشت و جلو و ضبط 360 درجه داره. میکروفون محبوبیه و با رقیب معروفش که میکروفون های blue باشه و در ایران موجود نیست، به خوبی رقابت میکنه. نسبت به ضربه مقاوم تره، پاپ فیلتر داخل جعبه ش نیست اما پشت طوری میکروفون یک لایه ی پاپ فیلتر مانند قرار گرفته که در هنگام گویندگی نویز کمتری از شما رو دریافت کنه.

میکروفون گویندگی

میکروفون Beyerdunamic fox

من از این میکروفون هم استفاده کردم و از کیفیتش راضی بودم. ابعاد و وزن کمی داره و درون جعبه ش پایه ی کوچک و پاپ فیلتر هم قرار گرفته. در کل میتونین به این پیشنهاد هم فکر بکنین.

میکروفون گویندگی

و اما این همه از پاپ فیلتر اسم بردم، چه تاثیری در گویندگی داره؟ اصلا پاپ فیلترها چه نقشی دارند؟ به چه شکلی هستند؟

پاپ فیلتر یا پاپ شیلد

پاپ فیلتر یا پاپ شیلد سه کار رو انجام میده:

1- از برخورد مستقیم هوای دهان شما در وقت گویندگی به میکروفون جلوگیری میکنه. چرا که اگر هوا به صورت مستقیم و ضربه مانند به میکروفون وارد بشه باعث دیستورت و خرابی ضبط ما خواهد شد(برای درک این موضوع دستتون رو مقابل دهان بگیرین و حرف پ رو با شدت بیان کنید، ضربه ی هوا رو لمس میکنید؟)

2- از ریختن آب دهان بر روی میکروفون جلوگیری میکنه.

3- در مدل های سری خودش، که در دست گزارشگر های اخبار میبینیم که معمولا آرم اون شبکه ی خبری هم بر روشون حک شده، باعث کاهش نویز جریان هوا میشند.

پاپ فیلتر پاپ شیلد

من هربار که فرصت میکنم به این مقاله سر میزنم و مطالب جدیدی رو بهش اضافه میکنم، پس این پایان ماجرای گویندگی نیست 🙂

اگر سوالی در زمینه ی آموزش گویندگی، دوبلاژ و یا مجری گری دارید در زیر همین پست مطرح کنین، پاسخ گوی شما هستم. امید که بتونم بهتون کمک کنم.

پیشنهاد میکنم، این مقاله ی من رو هم از دست ندید: تفاوت گویندگی و دوبلاژ

احسان اسلامی

من احسان اسلامی هستم متولد 1994 من در رشته ی مهندسی عمران تحصیل کرده و بعد وارد دنیای کارآفرینی و هنر شدم الان در هنر مشغول به کار هستم و شاگردان زیادی را پرورش داده ام

12 دیدگاه

  • عالیه استیری گفت:

    ممنون از توضیحات خوب شما استفاده کردیم
    موفق باشید

  • فائزه شجاعی گفت:

    همیشه نگران این بودم بعد اتمام کلاسها چطور میشه بازم به مطالب گفته شده ی استاد دقیق دسترسی پیدار کرد
    با این مقاله ی صریح من از این نگرانی فارق شدم
    مررررسی بابت این همه اگاهی که در اختیار کذاشتید و همشو درکلاسا دقیق گفتید

    *دوستان حتما مطالعه کنید *

  • صدیقه مدنی تهران گفت:

    سلام استاد جان شما درجه یک ترین استادین تبریک به این همه مهارت و خلاقیت در صدای زیباتون
    امیدوارم شاگرد خوبی باشم و راهتون و پیش بگیرم

  • کیمیا گفت:

    سلام
    من همیشە بهم میگن صدات عالیە و شکوفاش کن ولی من واقعا راه شکوفا کردنش رو بلد نیستم باید چیکار کنم و از کجا شروع کنم چی لازمە؟

  • پانته آ گفت:

    سلام منم دوساله گویندگی رو شروع کردم و الان ۱۲ سالمه .مسیر منم از اونجا شروع شد که بهم گفتن صدات خوبه! اما خب با کلی تمرین و تکنیک تونستم صدامو بسازم و صدای رسا و خوبی داشته باشم ! اما مسئله ای ک الان بهش فکر میکنم فن بیانه! من هرچقدرم صدام خوبه باشه باید حرف هایی هم که میزنم درست باشه و از کلمات درست با قواعد درست استفاده کنم
    توی مقوله ی شما من از جمله بندی و طرز نوشتنتون تونستم این رو حس کنم که شما فن بیان خوبی هم دارید
    منم خیلی دوست دارم این نکات رو یادبگیرم و بدونم تو هرموقعیت چه حرفی رو باید به زبون بیارم
    میشه دراین مورد هم توضیح بدید و نکات طلایی رو برامون بگید ؟!

    سپاسگزارم

نظر شما چیست؟